U Spomen domu Crvena komuna u Petrovcu, u periodu od 17.-19. avgusta 2014.godine, održan je Okrugli sto pod nazivom Paštrovske muzičke teme.
Okrugli sto je realizovan u organizaciji Udruženja Paštrovića i prijatelja Paštrovića u Beogradu “Drobni pijesak” uz podršku Spomen doma Crvena komuna iz Petrovca (JU Muzeji i galerije Budve).
Tokom tri dana trajanja Okruglog stola, veoma bogat program realizovan je uz učešće značajnog broja predavača i umjetničkih izvođača. Njihovo učešće je omogućilo da se na najbolji način doprinese očuvanju muzičkog nasljeđa zavičaja, predstavi javnosti i podstakne na dalje umjetničko stvaralaštvo i naučno istraživanje na ovu temu, što je bila želja i cilj Udruženja “Drobni pijesak”.
17. avgust 2014.
Svečano otvaranje Okruglog stola počelo je obraćanjem prof. dr Pavla R. Anđusa, predsjednika Udruženja Paštrovića i prijatelja Paštrovića u Beogradu “Drobni pijesak”. Pavle Anđus je kazao da Udruženje podržava ovakve manifestacije i da će ih propratiti i u naučnom pogledu. Podsjetio je prisutne na slične manifestacije koje je do sad organizovalo Udruženje u cilju očuvanja tradicije Paštrovića. Izrazio je zahvalnost svima koji su na bilo koji način doprinijeli da se ova i slične manifestacije u dosadašnjem periodu uspješno realizuju.
Moderatori programa Danijela Medigović Kuč i Dušan Medin, upoznali su posjetioce sa sličnom manifestacijom koja je prethodila ovoj i koja je uspješno održana u Beogradu, kao i sa detaljima programa koji će biti realizovan tokom tri dana rada Okruglog stola.
Prvi učesnik u radu Okruglog stola bila je dr Mila Medigović Stefanović, koja je govorila na temu “Muzička kultura Paštrovića”. Dr Mila Medigović Stefanović je napravila presjek kroz muzičku kulturu Paštrovića i na lako prihvatljiv i veoma zanimljiv način predstavila razvoj od usmene književnosti, prije svega svadbene lirike, preko uspavanki, građanske muzike, osnivanje narodnih knjižnica i njihovog uticaja na osnivanje neke vrste horova, pojava radija i sl. Više u video zapisu.
Igor Zenović je govorio o Miloradu Peraziću. Njegove pjesme o Budvi i Petrovcu, kako je kazao Zenović, predstavljaju ne samo njegovu ličnu kartu, nego i cijelog ovog područja. Neko šire elaboriranje o životu i radu Milorada Perazića je prosto nemoguće, jer kako je naglasio Igor Zenović, vrlo mali broj podataka je ostao sačuvan na osnovu kojih bi se to moglo uraditi. Kompozicije o Budvi i Petrovcu su napisane u divnom mediteranskom stilu. Nakon izlaganja, Igor Zenović je izveo pjesme o Petrovcu i Budvi po originalnim notnim zapisima Milorada Perazića. Više u video zapisu.
Mr Kaća Zenović je imala izlaganje na temu “Paštrovske narodne pjesme u muzičkom obrazovanju”. Ova tema sa nešto izmijenjenim nazivom, predstavlja magistarski rad koji je Kaća Zenović odbranila krajem juna 2014.godine. Odabir ovakve teme, Kaća Zenović obrazlaže činjenicom da su narodne pjesme poznate još samo starijim generacijama, ali da se za mlađe generacije to nikako ne može reći. Po njenom mišljenju, jedini pravi način je da se kroz obrazovni sistem kroz predmet muzička kultura, kao i kroz nastavu solfeđa u muzičkim školama, uče narodne pjesme. Vrlo je važno poći od tradicionalnih narodnih pjesama, jer je to na neki način muzički maternji jezik. Više u video zapisu.
Program je nastavljen izvođenjem pjesama “Što u dvore” i “Lijepo ti je pogledati”, u aranžmanima Branka Zenovića. Nastupili su Jelena Đedović (flauta), Danijela Medigović Kuč (klavir) i Milja Zenović (flauta). Video zapis.
Pri kraju prvog dana rada, govorila je dr Zlata Marjanović na temu “Da se koraci ne zagube: Mediteransko-paštrovska muzika Branka Zenovića”. Navodeći biografske podatke, Zlata Marjanović je skrenula pažnju na uticaj sredine i ljudi koji su se bavili muzikom na Branka Zenovića i njegovo opredjeljenje da se bavi muzikom. Posebno značajnim je naglasila Brankovo pohađanje Srednje muzičke škole u Kotoru i uticaj pojedinih nastavnika na njega. Nakon završenih studija u Beogradu, vraća se i zapošljava u Podgoricu. Branko ulaže značajan dio svog rada u razvoj tradicionalne ruralne muzike, posebno paštrovske. Paralelno sa tim, vrlo je aktivan na razvoju i njegovanju tzv. popularne muzike, istakla je Zlata Marjanović. Više u video zapisu.
FRAGMENTARNI VIDEO ZAPIS
Broj prisutnih na prvoj večeri Okruglog stola, jasno je pokazao da je tema izazvala značajno interesovanje i da sa ovakvim i sličnim temama, treba nastaviti i u narednom periodu.
18. avgust 2014.
Drugi dan rada Okruglog stola “Paštrovske muzičke teme”, počeo je predavanjem dr Slobodana Jerkova “Paštrovići u okviru crnogorskih pjevačkih područja”. Na malom prostoru kakva je Crna Gora, narod je živio dosta sličnim životom, pa otuda i velika sličnost u muzičkoj tradiciji, kazao je Slobodan Jerkov. U Crnoj Gori, muzika je dugo vremena služila da potpomogne isticanje teksta, odnosno da naglasi dramatiku teksta. Oblasti po obodu Crne Gore, bile su pod direktnim uticajem najbliže teritorije, pa se taj uticaj naravno osjećao i preko muzike. Na teritoriji Paštrovića postoje određene osobenosti muzike, ali se u osnovi ona bitno ne razlikuje od ostalih okolnih teritorija, naglasio je Jerkov. Više u video prikazu.
Biserka Bogović je izvela a capella pjesmu “Oj, jelova goro”. Video zapis.
Ivan Vukčević je govorio na temu “Kultura i muzika Budve i Paštrovića: fragmenti”. Posebnu pažnju u svom izlaganju je posvetio djelovanju velikih sila u okruženju i njihov uticaj na Budvu i Petrovac u vremenu od XV do početka XX vijeka, bolje reći na nastojanje Budve i Petrovca da i pod takvim uticajima sačuvaju svoju kulturu. Takođe, Vukčević je govorio i o znamenitim ličnostima iz ovih krajeva koji su se svojim radom, kulturom i umjetnošću svrstali među značajnim imenima evropske kulture i umjetnosti. Više u video zapisu.
Jelena Đedović (flauta), Danijela Medigović Kuč (klavir) i Milja Zenović (flauta), izvele su pjesme Pade cvjetak narandže, Junak junaka i Šetala se đevojčica, kompozitora Branka Zenovića. Video zapis.
Darinka Ljubiša je govorila o tretmanu folklora u današnjim uslovima, odnosno o tome kako mlade generacije doživljavaju pojam folklora. Po njenim riječima, obično mladi imaju neke negativne predstave o samom folkloru. Vrlo je bitno, naglasila je Darinka Ljubiša, da muzika, pjesma, korak, igra ili bilo šta drugo što je vezano za kulturno nasljeđe ne ostane u muzejima, ili da samo postane tema nekog okruglog stola, već da se preko folklornih i drugih društava prezentuje svima koji posjete našu zemlju, kao i da se mlađe generacije upoznavaju sa tradicijom određenog kraja. U daljem izlaganju, upoznala je prisutne sa tradicionalnom muškom i ženskom paštrovskom nošnjom. Takođe, govorila je i o starim paštrovskim igrama, kao i stilizovanim koje se priređuju za efektnije izvođenje u kulturnim društvima.
Članice Kulturno umjetničkog centra “Stefan M. Ljubiša” iz Budve pokazale su autentične i stilizovane korake paštrovskih igara. Video zapis.
Đorđe V. Gregović je govorio na temu “Paštrovska muzička tradicija i američki bluz – moguće paralele”. Bluz je muzika američkih crnaca nastala u XIX vijeku. Porijeklo bluza je zapadna Afrika. Često se izvodi i bez pratnje muzičkih instrumenata. Naizgled, sličnost između bluza i paštrovskih pjesama postoji kod izvođenja nekih jednoličnih paštrovskuh pjesama. Kod njih, a i na još nekim elementima, može se tražiti sličnost. Ipak, kako tvrde stručnjaci, kazao je Gregović, gotovo je nemoguće povući paralelu između bluza i paštrovske muzike. Više u video zapisu.
Predviđeno je bilo da se obrati maestro Bojan Suđić i govori na temu “Muzika i Paštrovići – kuda dalje?”. Zbog obaveza na poslu nije prisustvovao, a njegovo pismo je pročitala Danijela Medigović Kuč, u kojem on sugeriše na moguće pravce daljeg rada na izučavanju, izvođenju i prezentovanju paštrovske muzike. Tradicionalna paštrovska muzika trebala bi da bude osnov za nadogradnju sa klasičnom, pop, rok i ostalim vidovima muzike. Naravno da bi se sve to prezentovalo mora postojati i odgovarajući prostor. Više u video zapisu.
Na kraju II dana rada, obratio se Pavle R. Anđus, predsjednika Udruženja Paštrovića i prijatelja Paštrovića u Beogradu “Drobni pijesak”. Uputio je riječi zahvalnosti svim predavačima pojedinačno koji su učestvovali u okviru prva dva dana Okruglog stola, kao i onima koji su uložili veliku energiju da se sve ovo pripremi i realizuje uspješno. Više u video zapisu.
FRAGMENTARNI VIDEO ZAPIS
Drugi dan rada Okruglog stola, takođe je pratio veliki broj zainteresovanih posjetilaca.
19. avgust 2014.
Mr Ana M. Zečević, teoretičar muzike, pripremila je tekst “Kanjoš Macedonović – Paštrovski vitez” o djelu za operu Mihovila Logara, za koju je libreto napisao Mihailo Ražnatović. Logarovu operu režirao je za formu TV opere Arsenije Milošević u produkciji RT Beograd 1982. Ljubaznošću RTS-a ustupljen je DVD snimak djela koje su prisutni imali prilike da integlano odgledaju.
Na samom kraju programa, prof. dr Anika Skovran, istoričarka umjetnosti, svečano je zatvorila rad Okruglog stola, podsjećajuću na važe ličnosti i događaje iz muzičkog života Paštrovića, ali i šireg prostora. Istakla je važnost mnogih pojedinaca koji su kroz istoriju baštinili i stvarali kulturno blago zavičaja kroz izgradnje crkava i manastira, likovnu umjetnost i muzički izraz.
