TOB “Dani umjetnika Budve” – Književno veče sa Milom Medigović Stefanović – Butua.com

U srijedu, 17. avgusta 2016. godine, pod pokroviteljstvom Turističke organizacije opštine Budva, a u okviru manifestacije ,,Dani umjetnika Budve“ na Trgu pjesnika je održan književni program pod nazivom “Paštrovska nevjesta”. Gost programa je bila dr Mila Medigović Stefanović. Moderator je bio Dušan Medin, arheolog. Stihove je govorio Miloš Boreta, dramaturg.

Mila Stefanović
đevojački Medigović, rođena je u Titogradu 1948. gdje je maturirala u tamošnjoj gimnaziji. Osnovne studije završila je na Filološkom fakultetu u Beogradu na Grupi za jugoslovensku i opštu književnost, a magistarske na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu. Doktorirala je na Filološkom fakultetu u Beogradu, na Katedri za bibliotekarstvo i informatiku, s tezom „Istorija Narodne biblioteke u Kragujevcu od osnivanja do 2000. godine”. Bavi se književnom kritikom, esejistikom i kulturnom istoriografijom. Kao novinar-saradnik pisala za “Novi put” tokom 1972, od 1972. do 1977. bila je sekretar Fonda za kreditiranje učenika i studenata opštine Svetozarevo. Od 1977. do 1984. bila je stručni saradnik SIZ-а usmjerenog obrazovanja i vaspitanja regiona Šumadije i Pomoravlja u Kragujevcu, a potom savjetnik za opšta pitanja srednjeg usmjerenog obrazovanja i vaspitanja i izdavačku djelatnost Zavoda za unapređivanje vaspitanja i obrazovanja regiona Šumadije i Pomoravlja. Kao srednjoškolski profesor srpskog jezika i književnosti u Kragujevcu radila je u Ekonomskoj, Mašinsko-saobraćajnoj školi i u Drugoj gimnaziji. Direktor Narodne biblioteke u Kragujevcu bila je od 1995. do 2001, a potom bibliotekar istraživač do 2008. godine. Od 2004. do 2009. bila je predsjednik Bibliotekarskog društva Srbije u Šumadijskom okrugu. Autorka je nekoliko monografija i velikog broja naučnih i stručnih tekstova iz književnosti, bibliotekarstva i kulturne istorije. Od monografija izdvajaju se “Nevesta u svadbenom krugu” (Podgorica, 1995), “Narodna biblioteka u Kragujevcu: 1866-2004” (Kragujevac, 2005), “Jagodinsko bibliotekarstvo: 1851—2011” (Jagodina, 2011), “Uramljena ljetovanja: prilog turističkoj istoriji Paštrovića” (Beograd, 2013), “Bršljan uz kuću” (Budva, 2014) i “Nevjesta u svadbenom krugu” (Beograd – Petrovac na Moru). Zajedno sa akad. Radomirom V. Ivanovićem priredila je knjigu Mihaila Lalića “Međuratno književno stvaralaštvo: proza, poezija i kritika (1935-1941)” povodom sto godina od rođenja Mihaila Lalića (Kragujevac, 2014). Bila je urednik i priređivač više izdanja. Pokrenula je nekoliko periodičnih publikacija u Kragujevcu. Bila je saradnik Centra za naučna istraživanja SANU i Univerziteta u Kragujevcu u okviru teme „Kulturni i književni život Kragujevca”, a kao koordinator učestvovala je u projektu „Zavičajna bibliografija Kragujevca”. Autor je i istraživač dugogodišnjeg potprojekta „Muzički život Kragujevca 1835-1965. godine”, koji će biti publikovan kao zasebna monografija. Priredila je novu knjigu ženskih eseja i prikaza “Sanjivi svet od mesecine”. Priredila je nekoliko izložbi u koautorstvu i samostalno, među kojima su: izložba i katalog Biblioteka kuca vekova u Narodnoj biblioteci u Kragujevcu i Narodnoj biblioteci Srbije; izložba muzičkih plakata i katalog Koncertni kodovi Kragujevca u Narodnoj biblioteci u Kragujevcu (segment projekta „Muzički život Kragujevca 1835-1950″); izložba Tragom Koraka povodom 40. godina kragujevačkog časopisa Koraci u Narodnoj biblioteci u Kragujevcu i izložba Liceum Knjažestva Srbskog (1838-1841) povodom tridesetogodišnjice Univerziteta u Kragujevcu; izložba i katalog o Stefanu M. Ljubiši Ljubišina pisma u Spomen domu Crvena komuna u Petrovcu na Moru, Univerzitetskoj biblioteci „Svetozar Marković” u Beogradu i JU Muzeji, galerija i biblioteka u Budvi (2011 -2012); izložba i katalog Uramljena ljetovanja u SD Crvena komuna u Petrovcu, hotelu „Splendid” u Beaćima, Etnografskom muzeju u Beogradu i Akademiji znanja u Budvi (2013-2014). Dobitnica je nagrade „Andra Gavrilović” za najbolju književnu kritiku 2012. godine, a nagrađeni rad „Umetničke ekspoziture Kanjoševog lika” objavljen je u zborniku radova “Crte i reze IV” (2012) u izdanju Resavske biblioteke u Svilajncu. Živi i radi u Beogradu i Petrovcu na Moru.

Dušan Medin (1990)
dipl. arheolog i master menadžer u kulturi i medijima, trenutno pohađa master studije arheologije u Beogradu. Zainteresovan za kulturnu baštinu, studije materijalne kulture, menadžment u kulturi, kulturnu politiku i medije. Uredio i priredio više naučnih i stručnih publikacija, objavljivao radove iz arheologije i kulturne istoriografije. Inicijator, autor i organizator više kulturnih i naučnih projekata, učesnik konferencija i arheoloških istraživanja. Bivši sekretar i član upravnog odbora zavičajnog udruženja “Drobni pijesak” u Beogradu, sada u Sekciji za kulturu; angažovan u redakciji „Paštrovskog almanaha” za kulturu i kulturnu baštinu i u petrovačkom Društvu za kulturni razvoj „Bauo”. Radi u Kabinetu predsjednika Opštine Budva na poslovima iz kulture i medija.

Književno veče je obuhvatilo više tema, a primarna je bila o paštrovskoj nevjesti. Zahvaljujući kvalitetno odabranim pitanjima moderatora Dušana Medina, pośetioci književne večeri su bili u prilici da kroz kazivanje dr Mile Medigović Stefanović saznaju puno detalja o njenom istraživačkom i naučnom radu na proučavanju kulturnog nasljeđa Paštrovića. Početak tog rada vezuje se još za studentske dane kada se opredijelila za seminarski rad pod nazivom „Paštrovska svadba“. Bilo je to, kako je kazala Mila Medigović Stefanović davne 1968. godine i ta proučavanja ove teme traju i danas.

Dug je spisak istraživača koji su se bavili paštrovskom svadbom. U svom radu, najviše sam koristila podatke na ovu temu do kojih su došli Dionisije Miković i Jovan Vukmanović, kazala je Mila Medigović Stefanović. Naglasila je da nije samo svadbena lirika nešto što obogaćuje kulturno nasljeđe Paštrovića, tu su još i tužbalice i uspavanke.

U svadbenom ritualu favorizuje se uloga muškarca. Sve ono što je uskraćeno ženi, njenim položajem, ulogom, kompezuje se najljepšim stihovima koji su upućeni nevjesti, odnosno budućoj izabranici u okviru paštrovske svadbe. Posebno su interesantne molitve koje su u Paštrovićima prihvaćene, a to je nešto što potiče iz grčko-rimske tradicije. Mlada kad izlazi iz roditeljskog doma dobija molitvu od svojih roditelja u kojoj je sadržan blagoslov. Slično tome, kad mlada dođe u novu kuću i tu je prisutna molitva kroz koju se to buduće blagostanje i sreća nagovještavaju, kazala je Mila Medigović Stefanović. Njeno zanimljivo kazivanje o paštrovskoj svadbi upotpunile su divne svatovske pjesme koje je je govorio Miloš Boreta, dramaturg. Više u video zapisu.

Bogat istraživački i naučni rad Mile Medigović Stefanović obuhvatao je i brojne izložbe koje je pripremila u dosadašnjem periodu a odnose se na zavičaj, pa je i o njima bilo riječi.

Stefan M. Ljubiša je nezaobilazna tema bilo kojeg razgovora o Paštrovićima. Naravno, tako je bilo i tokom ove književne večeri, iako se primarna tema odnosila na paštrovsku svadbu. Razgovaralo se i o knjizi „Uramljena ljetovanja“ u kojoj su opisani počeci razvoja turizma u Paštrovićima.

Književno veče je završeno pričom o Mirku Srzentiću, njegovom učešću u naprednom studentskom pokretu i njegovom stradanju u studentskim protestima u Beogradu.

Tokom književne večeri prikazivana je prezentacija u kojoj su korišćene stare fotografije paštrovskih svadbi.